ریشهٔ نام یلدا
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی بهمعنای زایش استو شب چله هم که مترادف شب یلداست از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیدهاند.ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانستهاست.
چلّه، دو موقعیت گاهشمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دیماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشاندهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.
درباره شب یلدا:
شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهنترین جشنهای ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته میشود. البته نام درست این شب، باید «چِلّه» باشد، زیرا برگزاری این جشن، یک آیین ایرانیاست و «یَلدا» یک واژهٔ بیگانهاست، پس باید واژهٔ پارسی «چِلّه» را بهکار ببریم، نه «یلدا»!
یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته میشود.
از آغاز تابستان، هر روز خورشید از جای دیروزش کمی نزدیکتر به جنوب طلوع میکند. به همین ترتیب موقع غروب هم از جای قبلش، کمی نزدیکتر به جنوب غروب میکند. این اتفاق، باعث میشود که خورشید هر روز از مرکز آسمان به سمت جنوب متمایلتر شود و طلوع و غروب زودتر اتفاق بیفتد. نتیجه آن کوتاه شده طول روز و افزایش زمان تاریکی است. در روز یکم دی، خورشید در زمان طلوع به پایینترین حد جنوبیش، یعنی ۲۳.۵ درجه شرقی میرسد. این موقعیت زمین را انقلاب زمستانی مینامند. از این روز به بعد، مسیر جابهجاییهای طلوع خورشید، معکوس میشود. یعنی نقاط طلوع و غروب از سمت جنوب دورتر میشوند و به شمال نزدیکتر. به همین ترتیب روزها بلندتر و شبها کوتاهتر میشوند. این رویداد در یکم تیر از نو تکرار میشود.
با فرا رسیدن روزهای آخر پاییز حس و حال عجیبی در بین ایرانیان برای جشن شب چله به چشم می خورد. شبی که تنها یک دقیقه طولانی تر از شب های دیگر سال است . شبی که با یک دقیقه طولانی بودنش همه اعضای خانواده، فامیل ها را در کنار بزرگ ترها جمع می کند و موجب شادی می شود.
آداب و رسوم شب یلدا چیست؟
شاهنامه خوانی و فال حافظ گرفتن یکی از آئین های ایرانیان در این شب است. در شب چله بیش از هر زمان دیگری شعرهای حماسی شاهنامه و شعرهای عاشقانه حافظ خوانده می شود و با آرزویی در دل، تفال بر دیوان حافظ زده می شود. این سنت شیرین هرسال با لذت و گرمی خاص تر و بهتری از سال های گذشته برگزار می شود.
اما چرا شب یلدا را جشن می گیریم؟
برای این سوال می توان دلایل زیادی را مطرح کرد اما به طور کلی موارد زیر می توانند بخشی از علت جشن گرفتن شب یلدا باشند.
در ایران باستان شغل اکثر مردم کشاورزی بوده و از این راه امرار معاش می کردند. به همین دلیل با تغییر فصل های سال شغل آن ها هم دچار دگرگونی می شد از این رو ایرانی های قدیم بر اساس تجربه به این نتیجه رسیدند که شب اول زمستان طولانی ترین شب سال است و پس از آن روزها بلندتر می شود به همین دلیل شب یلدا را شب تولد خورشید می دانستند.
ایرانیان بر این باور بودند که تاریکی، نماد اهریمن و روشنایی نمادی از خیر و نیکی است. به همین دلیل در آخرین شب پاییز که تاریکی طولانی تر است برای از بین رفتن اهریمن جشن می گرفتند. روزهای بعد از سی ام آذر طولانی تر می شود که به معنای پیروزی خورشید و نور بر تاریکی است.
اما چرا برخی این شب را چله و برخی یلدا می نامند؟
در ادبیات و اشعار فارسی ایرانی یلدا به معنای تولد آمده است و ابوریحان بیرونی این شب را تولد خورشید نامیده است. اما چله نیز نام دیگری است که بر این شب گذاشته شده است چرا که از اول زمستان تا دهم بهمن را چله بزرگ و اوج سرما می دانند.
فلسفه خوراکی های شب یلدا:
هندوانه؛ یکی از ارکان سفره شب یلدا، میوه هندوانه است که همیشه به شیوه های جذابی تزیین می شود، اما چرا هندوانه؟
هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. باور بر این است، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و این باور، با خواص هندوانه که سرشار از ویتامین های A و B و C می باشد مطابقت دارد.
آجیل؛ آجیل شب یلدا شامل پسته، بادام، گردو، فندق و در بعضی مناطق کشور از میوه های خشک نیز به عنوان آجیل شب یلدا استفاده می شود. آجیل به عنوان سالم ترین تنقلات شناخته شده و دارای فیبر بالاست که در درمان یبوست، چاقی، انواع سرطان ها از جمله سرطان معده و روده بسیار مؤثر است
انار نمادی از شادی و زایش است که با خوردن آن در شب یلدا انرژی و جانی تازه می گیریم.
جالب است بدانید که شب یلدا در کشورهایی مانند پاکستان، تاجیکستان و افغانستان هم جشن گرفته می شود. امید که امسال هم مانند سال های گذشته شبی به یادماندنی را برای خود و خانواده تان رقم بزنید.
مطالب مرتبط































































مکان های تیراندازی با اسلحه در تهران | مکان های تیراندازی قانونی در تهران| لیست باشگاه های تیراندازی














































































































































































































