تاریخچه بلک فرایدی: از روزی تاریک تا فرصتی طلایی برای خرید
بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه، یکی از مشهورترین رویدادهای خرید در جهان است که هر سال پس از روز شکرگزاری برگزار میشود. این روز که با تخفیفهای چشمگیر و هیجانانگیز شناخته میشود، تاریخچهای جالب و گاه پیچیده دارد. در این مقاله، به بررسی ریشههای بلک فرایدی و چگونگی تبدیل آن به پدیدهای جهانی میپردازیم.
ریشههای تاریخی بلک فرایدی
اصطلاح "بلک فرایدی" اولین بار در قرن نوزدهم ظاهر شد، اما معنای آن در آن زمان کاملاً متفاوت بود. در 24 سپتامبر 1869، بازار طلای آمریکا به دلیل یک توطئه اقتصادی دچار فروپاشی شد. دو سرمایهدار برجسته، جی گولد و جیم فیسک، تلاش کردند قیمت طلا را در بازار افزایش دهند، اما شکست این برنامه باعث سقوط اقتصادی و بحران مالی شد. از آن زمان، این روز به نام "جمعه سیاه" شناخته شد.
بلک فرایدی و فرهنگ خرید
ارتباط بلک فرایدی با خرید در دهه 1950 میلادی شکل گرفت. این اصطلاح ابتدا توسط پلیس فیلادلفیا به کار رفت. در این شهر، روز پس از روز شکرگزاری معمولاً با ترافیک سنگین، شلوغی در خیابانها و هرجومرج همراه بود. مردم برای خرید از تخفیفها و تماشای مسابقات فوتبال به خیابانها هجوم میآوردند، و این شرایط فشار زیادی به پلیسها وارد میکرد. آنها از عبارت "بلک فرایدی" برای توصیف این روز پرچالش استفاده کردند.
تغییر معنای بلک فرایدی
در دهه 1980 میلادی، کسبوکارها تلاش کردند مفهوم منفی "بلک فرایدی" را تغییر دهند و آن را به فرصتی مثبت و سودآور تبدیل کنند. در حسابداری، عبارت "در سیاه بودن" به معنای سودآوری است، در حالی که "در قرمز بودن" نشاندهنده ضرر است. فروشگاهها این روز را به عنوان زمانی معرفی کردند که بسیاری از کسبوکارها از حالت ضرردهی (قرمز) به سودآوری (سیاه) میرسند.
این استراتژی بازاریابی، جمعه سیاه را به نماد تخفیفهای گسترده و شروع فصل خرید تعطیلات سال نو تبدیل کرد.
بلک فرایدی در عصر دیجیتال
با پیشرفت فناوری و گسترش اینترنت، بلک فرایدی از فروشگاههای حضوری به دنیای آنلاین نیز گسترش یافت. در کنار بلک فرایدی، رویداد دیگری به نام سایبر ماندی (Cyber Monday) شکل گرفت که به تخفیفهای آنلاین اختصاص دارد. این دو روز اکنون به عنوان مهمترین زمانهای خرید سالانه شناخته میشوند.
بلک فرایدی در سراسر جهان
بلک فرایدی که در ابتدا مختص ایالات متحده بود، امروزه به یک رویداد جهانی تبدیل شده است. کشورهایی مانند کانادا، بریتانیا، آلمان و حتی ایران نیز این روز را با تخفیفهای ویژه برگزار میکنند. در بسیاری از کشورها، فروشگاههای آنلاین و حضوری با ارائه پیشنهادات جذاب، مشتریان را به خرید ترغیب میکنند.
بلک فرایدی در ایران و کشورهای دیگر: یک رویداد جهانی با رنگ و بوی محلی
بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه، ابتدا در ایالات متحده شکل گرفت، اما اکنون به یک پدیده جهانی تبدیل شده است. این روز، فرصتی برای خرید کالاهای مختلف با تخفیفهای شگفتانگیز است و در هر کشوری به شکلی متفاوت برگزار میشود. در این مقاله، نگاهی به نحوه برگزاری بلک فرایدی در ایران و سایر کشورهای جهان میاندازیم.
بلک فرایدی در ایران
بلک فرایدی در ایران مفهوم جدیدتری است و به طور رسمی در تقویم فرهنگی وجود ندارد، اما به لطف فروشگاههای آنلاین مانند دیجیکالا، ترب و اسنپ مارکت، این روز به یکی از جذابترین فرصتها برای خرید تبدیل شده است. ویژگیهای بلک فرایدی در ایران شامل موارد زیر است:
- تخفیفهای دیجیتال: به دلیل محدودیتهای فروشگاههای فیزیکی در ارائه تخفیفهای گسترده، بیشتر تخفیفهای بلک فرایدی در ایران از طریق فروشگاههای اینترنتی ارائه میشوند.
- تأثیر تبلیغات جهانی: بسیاری از مشتریان ایرانی از تخفیفهای سایتهای خارجی مثل آمازون و eBay استفاده میکنند، اما به دلیل مشکلات گمرکی و تحریمها، خرید از این سایتها محدود است.
- تنوع کالاها: در بلک فرایدی ایران، از وسایل الکترونیکی تا پوشاک و لوازم خانگی، همه چیز با تخفیف عرضه میشود.
- ریتم محلی: برخلاف کشورهای دیگر که تمرکز بر فروش حضوری نیز وجود دارد، در ایران به دلیل استقبال کمتر از خرید حضوری، تخفیفها بیشتر آنلاین هستند.
بلک فرایدی در ترکیه
بلک فرایدی یا حراج جمعه، استثنایی ترین روز حراج در جهان است. این روز درست بعد از روز شکرگزاری است و تمامی فروشندگان جهان کالاهای خود را در این روز با تخفیف های باورنکردنی عرضه می کنند. مردم در سراسر جهان اغلب برای خرید با تخفیف در این روز خاص آماده می شوند. جمعه سیاه در ترکیه بیشتر در شهرهای استانبول، ازمیر و آنکارا برگزار می شود. و جمعه سیاه در استانبول فقط یک روز نیست، بلکه یک هفته تمام طول می کشد، پس از پایان این هفته ممکن است بیشتر کالاها با قیمت کاهش یافته عرضه شوند.
بلک فرایدی در استانبول
مطمئناً جمعه سیاه در ترکیه را در استانبول پر شورتر می بینید، به همین دلیل است که اکثر مردم نه تنها از سراسر ترکیه بلکه از بسیاری از نقاط جهان برای خرید به این شهر سفر می کنند. با این حال، با توجه به اینکه به جای یک روز خاص فرصت خرید یک هفته ای دارید، تنوع گزینه های خرید و کیفیت مورد نیاز خیلی ها را برای سفر به این شهر با تور استانبول و شرکت در جمعه افسانه ای ترغیب می کنند.
نکته جالب دیگر در مورد جمعه افسانه ای ترکیه این است که پس از گذشت یک هفته همچنان تخفیف ها وجود دارد اما این بار به جای 70 یا 50 درصد تخفیف، 30 درصد تخفیف قطعی می شود.
جمعه سیاه در مراکز خرید ترکیه
بیشتر تخفیف ها را می توانید در دو مرکز خرید استانبول پیدا کنید، مرکز خرید زورلو سنتر استانبول و پارک ایستینیه هر ساله تخفیف های زیادی را برای خرید ارائه می دهند. در این مراکز می توانید هر آنچه را که می خواهید پیدا کنید، از انواع لوازم الکترونیکی گرفته تا وسایل شخصی و البته تعداد زیاد فروشگاه های پوشاک.
حراج از صبح زود شروع می شود و تا ساعت 11 شب در برخی فروشگاه ها به صورت شبانه روزی و در برندهایی مانند پوما، ویکتوریا سیکرت و نایک ادامه دارد.
نکاتی برای خرید لباس در بلک فرایدی ترکیه
یکی از بهترین چیزهایی که می توانید در جمعه سیاه ترکیه یا استانبول بخرید لباس است. اکثر فروشگاه های لباس 70 درصد تخفیف دارند و حتی برندهای معروف نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ایده برای بازدید از فروشگاه های مورد نظر خود، انتخاب لباس مورد نظر و اطمینان از جنس، اندازه و تناسب آن و در جمعه سیاه در ترکیه، می توانید لباس های خارج از فصل را با بهترین قیمت خریداری کنید، به عنوان مثال، لباس های تابستانی هزینه دارند. خیلی کمتر از لباس های زمستانی است و شامل تخفیف های بیشتری می شود برای خرید برندها می توانید به مرکز زورلو و مگا اوت ونزیا بروید، در آنجا می توانید از برندهای زیادی خرید کنید، مخصوصاً در مرکز خرید زورلو، قطعاً مارک های بسیار خاصی پیدا خواهید کرد که نمی توانید پیدا کنید.
در سایر مراکز خرید اینجا برای دوره کنونی، حراج امروز به فروشگاه های آنلاین نیز سرایت کرده است، بنابراین اگر حوصله ندارید در صف بمانید، می توانید به فروشگاه های آنلاین مانند Trendyol مراجعه کنید، آنها به اندازه فروشگاه های خارج از کشور تخفیف دارند برای خرید. برندهای ترکیه ای باکیفیت ، می توانید به خیابان استقلال و خیابان نیسانتاسی بروید زیاد روی لوازم خانگی تمرکز نکنید چون قیمت آنها تغییر اساسی نمی کند از دستفروشان خرید نکنید، اکثر آنها در این روز اجناس بی کیفیت می فروشند. فروش لباس زمستانی برخی از ذینفعان قبل از گران شدن تخفیف قیمت را می نویسند و با تخفیف به قیمت اصلی لینک می دهند، حتما توجه کنید و با قیمت مناسب خرید کنید.
بلک فرایدی در آمریکا : زادگاه این رویداد
بلک فرایدی از ایالات متحده آغاز شد و همچنان بزرگترین رویداد خرید سالانه در این کشور است. ویژگیهای بلک فرایدی در آمریکا عبارتاند از:
فروش حضوری و آنلاین: بسیاری از مردم برای خرید کالاهای تخفیفخورده از ساعات اولیه صبح در صف فروشگاهها حاضر میشوند.
تخفیفهای چشمگیر: تخفیفها میتواند تا 70% یا حتی بیشتر باشد.
شلوغی و هیجان: صفهای طولانی و رقابت برای خرید کالاهای محدود، بخشی از جذابیت این روز است.
سایبر ماندی (Cyber Monday): روز دوشنبه پس از بلک فرایدی به تخفیفهای آنلاین اختصاص دارد.
بلک فرایدی در اروپا
بلک فرایدی در اروپا محبوبیت زیادی پیدا کرده است، اما به دلیل تفاوتهای فرهنگی، کمی متفاوت از ایالات متحده برگزار میشود:
بریتانیا: در بریتانیا، بلک فرایدی یکی از بزرگترین روزهای خرید سال است. تخفیفها هم در فروشگاههای حضوری و هم آنلاین ارائه میشوند.
آلمان: فروشگاههای آنلاین مانند آمازون آلمان نقش کلیدی در بلک فرایدی این کشور دارند. مصرفکنندگان بیشتر به خرید آنلاین گرایش دارند.
فرانسه: بلک فرایدی در فرانسه ترکیبی از فروش آنلاین و حضوری است. برخی برندهای لوکس نیز در این روز تخفیف ارائه میدهند.
بلک فرایدی در آسیا
کشورهای آسیایی، به ویژه چین، ژاپن و هند نیز نسخههای خود از بلک فرایدی را برگزار میکنند:
چین: بلک فرایدی در چین بیشتر با خرید از سایتهای خارجی مانند آمازون مرتبط است. اما روز 11 نوامبر (روز مجردها) بزرگترین رویداد خرید در چین است و بسیاری از تخفیفهای بلک فرایدی را تحتالشعاع قرار میدهد.
هند: بلک فرایدی به لطف تجارت الکترونیک مانند Flipkart و Amazon India در هند نیز شناخته شده است. تخفیفها عمدتاً آنلاین هستند.
ژاپن: بلک فرایدی به شکل محدود در ژاپن برگزار میشود، اما تخفیفهای آن بیشتر در زمینه کالاهای تکنولوژیک و الکترونیکی است.
بلک فرایدی در خاورمیانه
در کشورهای خاورمیانه مانند امارات و عربستان سعودی، بلک فرایدی به دلیل گسترش فروشگاههای آنلاین مانند نون (Noon) و سوق (Souq) بسیار محبوب شده است. این روز در این منطقه گاهی با نام جمعه سفید (White Friday) شناخته میشود تا بار معنایی مثبتتری داشته باشد.
ویژگیهای مشترک بلک فرایدی در جهان
تخفیفهای جذاب: تخفیفها در سراسر جهان عامل اصلی جذب مشتریان است.
تمرکز بر خرید آنلاین: در بسیاری از کشورها، خرید آنلاین بیش از خرید حضوری اهمیت یافته است.
فروش ویژه محصولات الکترونیکی: لپتاپها، گوشیهای هوشمند و تلویزیونها از پرفروشترین کالاها در این روز هستند.
برنامهریزی و تبلیغات گسترده: فروشگاهها هفتهها قبل از بلک فرایدی تبلیغات خود را آغاز میکنند.
چرا بلک فرایدی محبوب است؟
تخفیفهای بینظیر: بسیاری از کالاها با تخفیفهای بزرگ عرضه میشوند.
فرصتی برای خرید هدایا: این روز شروع فصل خرید سال نو است.
تنوع گسترده کالاها: از لوازم الکترونیکی گرفته تا پوشاک و لوازم منزل، همه چیز در بلک فرایدی تخفیف دارد.
رقابت فروشگاهها: فروشگاهها تلاش میکنند بهترین پیشنهادات را ارائه دهند تا مشتریان بیشتری جذب کنند.
نتیجهگیری
بلک فرایدی از ریشههای تاریخی خود به عنوان روزی پر از هرجومرج و بحران، به یکی از محبوبترین روزهای خرید در سراسر جهان تبدیل شده است. امروزه، این روز نمادی از تخفیفهای بزرگ و فرصتی برای خرید هوشمندانه است. اگرچه بلک فرایدی با فرهنگ آمریکایی آغاز شد، اما اکنون به یک پدیده جهانی تبدیل شده و هر ساله میلیونها نفر از سراسر دنیا در آن شرکت میکنند.
اگر شما هم قصد خرید در این روز را دارید، از قبل برنامهریزی کنید تا بهترین استفاده را از این فرصت طلایی ببرید!